Βερβερίνη για Aδυνάτισμα: Όλη η αλήθεια γύρω από το νεότερο συστατικό των συμπληρωμάτων

Αν ψάχνεις το πιο hot όνομα στα συμπληρώματα για έλεγχο του βάρους, τότε σίγουρα έχεις ακούσει τη λέξη “βερβερίνη”. Αν απορείς αν πρόκειται για ακόμα ένα διαφημιστικό “τρικ” ή για ένα πραγματικά αποτελεσματικό εργαλείο στην προσπάθεια σου για τη ρύθμιση του βάρους, τότε αυτό το άρθρο είναι για εσένα.

Βερβερίνη. Τι είναι;

Η βερβερίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1917, είναι ένα φυτικό αλκαλοειδές που απαντάται φυσικά σε φυτά όπως το Berberis vulgaris, η Hydrasis canadensis και η Coptis chinensis. Ανήκει σε μία κατηγορία φυσικών ουσιών, οι οποίες έχουν μακρά παράδοση στην κινέζικη και ινδική παραδοσιακή ιατρική για πληθώρα προβλημάτων υγείας.

Βερβερίνη & Ιδιότητες. Τι την κάνει τόσο ξεχωριστή;

Σε παλιότερο άρθρο έχουμε μιλήσει για τη υπογλυκαιμική της δράσης και τα οφέλη στο σάκχαρο αίματος, όπως επίσης και στην υπολιπιδαιμική, αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση. Πρόσφατα η επιστημονική κοινότητα έχει στραφεί στην επίδρασή της στον μεταβολισμό και τον έλεγχο του σωματικού βάρους.

Βερβερίνη & Αδυνάτισμα. Τι ισχύει;

Η βερβερίνη δεν είναι λιποδιαλύτης, δεν δρα με τρόπο θερμογόνο ή διεγερτικό, αλλά η βασική της δράση εντοπίζεται σε πολλαπλούς μοριακούς μηχανισμούς. Η βερβερίνη ενεργοποιεί ένα ένζυμο που ονομάζεται AMPK (AMP-activated protein kinase), το οποίο συχνά περιγράφεται ως “ο διακόπτης του μεταβολισμού”.

Βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη
Μειώνει το ρυθμό λιπογένεσης (παραγωγή νέου λίπους)
Αυξάνει την καύση λιπαρών οξέων
Ενισχύει τη γλυκόλυση και την παραγωγή ενέργειας

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί να δουλέψει πιο αργά αλλά πιο βαθιά, στοχεύοντας στις ρίζες του προβλήματος και όχι τα συμπτώματα.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με μελέτες και μετα-αναλύσεις κλινικών μελετών, φάνηκε πως η συμπληρωματική χορήγηση βερβερίνης, συνδυαστικά με διατροφή και άσκηση:

Συνέβαλε στη Μείωση της περιφέρειας μέσης κατά 1-2,7 cm
Συσχετίστηκε με μέση απώλεια 1,5-2,5 kg, κυρίως σπλαχνικού λίπους

Ορισμένες έρευνες δείχνουν πως η λήψη βερβερίνης μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), της περιφέρειας μέσης και του συνολικού σωματικού λίπους – ιδίως στην περιοχή της κοιλιάς, η οποία σχετίζεται με μεταβολικές διαταραχές.

Βελτίωση της ινσουλινοευαισθησίας και των τιμών του σακχάρου αίματος

Η βελτίωση στα επίπεδα σακχάρου βοηθά στη μείωση της έντονης λιγούρας και της αποθήκευσης λίπους. Η βερβερίνη φαίνεται πως βοηθά σημαντικά στη ρύθμιση της ινσουλίνης και της γλυκόζης, κάτι που είναι κρίσιμο σε οποιαδήποτε προσπάθεια απώλειας βάρους.

Ρύθμιση της όρεξης και της έντονης λιγούρας.

Μελέτες δείχνουν ότι η βερβερίνη μπορεί να επηρεάσει θετικά τα επίπεδα λεπτίνης και άλλων ορμονών που σχετίζονται με την πείνα, οδηγώντας σε μειωμένη πρόσληψη τροφής και καλύτερο έλεγχο της όρεξης. Ωστόσο, καθώς τα αποτελέσματα ήταν μεικτά, συνίσταται περαιτέρω διερεύνηση σε μακροπρόθεσμη βάση αλλά και σε μεγαλύτερα πληθυσμιακά δείγματα.

Παράλληλα, άτομα με μεταβολικό σύνδρομο ή προ διαβήτη φάνηκαν να ανταποκρίνονται καλύτερα στην απώλεια βάρους, ενώ η συστηματική χρήση σε υπέρβαρους ασθενείς είχε θετική επίδραση στην μείωση της κεντρικής παχυσαρκίας. Έρευνες σε άτομα με μεταβολικές διαταραχές υποδηλώνουν ότι η βερβερίνη θα μπορούσε ενδεχομένως να βελτιώσει τα λιπίδια του αίματος, τα ηπατικά ένζυμα και να συμβάλει στη μείωση του σωματικού βάρους και της λιπώδους μάζας.

Τα πιο τρανταχτά κλινικά δεδομένα μέχρι σήμερα υποστηρίζουν τα θετικά αποτελέσματα της βερβερίνης στην ορμονική υγεία στο σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Σε μία έρευνα στην οποία αξιολογήθηκαν διάφορα θεραπευτικά πρωτόκολλα σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) ή μεταβολική δυσλειτουργία, η βερβερίνη—ιδιαίτερα σε συνδυασμό με μετφορμίνη—έδειξε σημαντικά οφέλη σε βασικούς δείκτες υγείας.

Συγκεκριμένα:

Ο συνδυασμός μετφορμίνης + βερβερίνης ήταν ο πιο αποτελεσματικός για τη βελτίωση:

της ινσουλίνης νηστείας
της ολικής τεστοστερόνης
της αναλογίας μέσης προς γοφούς
του δείκτη μάζας σώματος (BMI)

Βερβερίνη, βιοδιαθεσιμότητα & Συνδυασμός με Σιλυμαρίνη.

Η βερβερίνη, σύμφωνα με φαρμακολογικές μελέτες, παρουσιάζει χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα, δηλαδή απορροφάται σε μικρό βαθμό από τον οργανισμό. Για να ξεπεραστεί αυτός ο περιορισμός, οι επιστήμονες ερεύνησαν τρόπους ενίσχυσης της απορρόφησης και διαπίστωσαν ότι η ταυτόχρονη λήψη σιλυμαρίνης – το δραστικό συστατικό από το γαϊδουράγκαθο (milk thistle) – βελτιώνει εντυπωσιακά την απορρόφησή της.

Η πιο μελετημένη αναλογία είναι 1 προς 5 (silymarin : berberine). Για παράδειγμα, εάν κάποιος λαμβάνει ημερησίως 1000 mg βερβερίνης, θα πρέπει να προσλαμβάνει παράλληλα περίπου 200 mg σιλυμαρίνης.

Βερβερίνη, πιθανές παρενέργειες & ασφάλεια χορήγησης.

Η βερβερίνη θεωρείται ασφαλής όταν χρησιμοποιείται σε δόσεις 500–2000 mg την ημέρα, διαιρούμενες σε 2-3 δόσεις. Η συνιστώμενη διάρκεια λήψης για να επιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα κυμαίνεται μεταξύ 8 και 12 εβδομάδων. Έχει δημιουργήσει ένα θετικό προφίλ ασφαλείας, καθώς προσφέρει πολλαπλά οφέλη, χωρίς να επιβαρύνει ιδιαίτερα το ήπαρ.

Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστούν ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως:

Διαταραχές του πεπτικού (φούσκωμα, διάρροια, δυσκοιλιότητα).
Πιθανές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα, κυρίως αντιδιαβητικά και αντιπηκτικά.
Δεν συστήνεται η χρήση της σε εγκύους, θηλάζουσες και παιδιά.

Disclaimer: Πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας (διαιτολόγο, γιατρό ή φαρμακοποιό), ειδικά αν υπάρχει παράλληλα ζήτημα υγείας ή λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή.

Συμπερασματικά

Η βερβερίνη έχει αποκτήσει μεγάλη δημοφιλία, ιδιαίτερα μέσα από τα social media, όμως ταυτόχρονα συνοδεύεται από αξιόλογες επιστημονικές αποδείξεις. Δεν αποτελεί κάποιο «μαγικό χάπι», αλλά ένα τεκμηριωμένο φυσικό σκεύασμα, με πολλά υποσχόμενα δεδομένα, που μπορεί να προσφέρει ουσιαστική υποστήριξη στην απώλεια βάρους, ειδικά σε άτομα με προδιαβήτη, μεταβολικό σύνδρομο ή υπερβάλλον βάρος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ωστόσο, τα θεμέλια της βιώσιμης και αποτελεσματικής διαχείρισης βάρους, που είναι η τροποποίηση των διατροφικών συνηθειών μας και η ένταξη άσκησης στη μορφή που μας ευχαριστεί, ώστε να μπορέσουμε να τη διατηρήσουμε. Και μέσα σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα, είναι εύλογο να χρησιμοποιήσουμε με ασφάλεια ένα φυσικό extra boost, όπως η βερβερίνη, για να μας βοηθήσει ακόμα περισσότερο να κυνηγήσουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα τόσο στο βάρος μας, αλλά προ πάντων στην υγεία μας.

Επιστημονικές αναφορές

Amini MR, Sheikhhossein F, Naghshi S, Djafari F, Askari M, Shahinfar H, Safabakhsh M, Jafari A, Shab-Bidar S. Effects of berberine and barberry on anthropometric measures: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Complement Ther Med. 2020 Mar;49:102337. doi: 10.1016/j.ctim.2020.102337. Epub 2020 Feb 3. PMID: 32147051.
Asbaghi O, Ghanbari N, Shekari M, Reiner Ž, Amirani E, Hallajzadeh J, Mirsafaei L, Asemi Z. The effect of berberine supplementation on obesity parameters, inflammation and liver function enzymes: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Clin Nutr ESPEN. 2020 Aug;38:43-49. doi: 10.1016/j.clnesp.2020.04.010. Epub 2020 May 6. PMID: 32690176.
Bellavite, P., Fazio, S., & Affuso, F. (2023). A descriptive review of the action mechanisms of berberine, quercetin and silymarin on Insulin Resistance/Hyperinsulinemia and cardiovascular prevention. Molecules, 28(11), 4491.
Fatemeh Mohtashaminia, Mohammad Reza Amini, Fatemeh Sheikhhossein, Kurosh Djafarian, Sakineh Shab-Bidar,Effects berberine–silymarin on liver enzymes: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials,Clinical Nutrition ESPEN,olume 49,2022,Pages 181-186,ISSN 2405-4577.
Fogacci F, Grassi D, Rizzo M, Cicero AFG. Metabolic effect of berberine–silymarin association: A meta-analysis of randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trials. Phytotherapy Research. 2019; 33: 862–870.
García-Muñoz, A. M., Victoria-Montesinos, D., Ballester, P., Cerdá, B., & Zafrilla, P. (2024). A descriptive review of the antioxidant effects and mechanisms of action of berberine and silymarin. Molecules, 29(19), 4576.
Ilyas Z, Perna S, Al-Thawadi S, Alalwan TA, Riva A, Petrangolini G, Gasparri C, Infantino V, Peroni G, Rondanelli M. The effect of Berberine on weight loss in order to prevent obesity: A systematic review. Biomed Pharmacother. 2020 Jul;127:110137. doi: 10.1016/j.biopha.2020.110137. Epub 2020 Apr 27. PMID: 32353823.
Asbaghi, Niloofar Ghanbari, Mahdi shekari, Željko Reiner, Elaheh Amirani, Jamal Hallajzadeh, Liaosadat Mirsafaei, Zatollah Asemi, The effect of berberine supplementation on obesity parameters, inflammation and liver function enzymes: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials,Clinical Nutrition ESPEN, Volume 38,2020,Pages 43-49,ISSN 2405-4577.
Mohammad Reza Amini, Fatemeh Sheikhhossein, Sina Naghshi, Farhang Djafari, Mohammadreza Askari, Hossein Shahinfar, Maryam Safabakhsh, Alireza Jafari, Sakineh Shab-Bidar,Effects of berberine and barberry on anthropometric measures: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, Complementary Therapies in Medicine, Volume 49, 2020, 102337, ISSN 0965-2299.
Pan Xiong, Li Niu, Sam Talaei, Hamed Kord-Varkaneh, Cain C.T. Clark, Mihnea-Alexandru Găman, Jamal Rahmani, Masoumeh Dorosti, Seyed Mohammad Mousavi, Meysam Zarezadeh, Hossein Taghizade-Bilondi, Jitao Zhang, The effect of berberine supplementation on obesity indices: A dose– response meta-analysis and systematic review of randomized controlled trials,Complementary Therapies in Clinical Practice, Volume 39, 2020, 101113, ISSN 1744-3881.
Xiong P, Niu L, Talaei S, Kord-Varkaneh H, Clark CCT, Găman MA, Rahmani J, Dorosti M, Mousavi SM, Zarezadeh M, Taghizade-Bilondi H, Zhang J. The effect of berberine supplementation on obesity indices: A dose- response meta-analysis and systematic review of randomized controlled trials. Complement Ther Clin Pract. 2020 May;39:101113. doi: 10.1016/j.ctcp.2020.101113. Epub 2020 Feb 1. PMID: 32379652.
Ye Y, Liu X, Wu N, Han Y, Wang J, Yu Y, Chen Q. Efficacy and Safety of Berberine Alone for Several Metabolic Disorders: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Front Pharmacol. 2021 Apr 26;12:653887. doi: 10.3389/fphar.2021.653887. PMID: 33981233; PMCID: PMC8107691.
Zamani Mohammad , Zarei Mahtab , Nikbaf-Shandiz Mahlagha , Hosseini Shabnam , Shiraseb Farideh , Asbaghi Omid The effects of berberine supplementation on cardiovascular risk factors in adults: A systematic review and dose-response meta-analysis Frontiers in Nutrition Volume 9 – 2022.
Zeynab Kavyani, Erfan shahhosseini, Amir Hossein Moridpour, Maryam Falahatzadeh, Mahdi Vajdi, Vali Musazadeh, Gholamreza Askari, The effect of berberine supplementation on lipid profile and obesity indices: An umbrella review of meta-analysis, PharmaNutrition,Volume 26, 2023, 100364, ISSN 2213-4344.
Han Zhao, Chuan Xing, Jiaqi Zhang, Bing He Comparative efficacy of oral insulin sensitizers metformin, thiazolidinediones, inositol, and berberine in improving endocrine and metabolic profiles in women with PCOS: a network meta-analysis Reprod Health (2021 Aug 18).