Καρνιτίνη: Τα οφέλη της από τη γονιμότητα έως το αδυνάτισμα

Αν ήξερες ότι υπάρχει μια ουσία που μπορεί να σε βοηθήσει να έχεις περισσότερη ενέργεια, να βελτιώσεις τη γονιμότητά σου και να χάσεις βάρος, θα την δοκίμαζες;

Η καρνιτίνη είναι αυτή η φυσική «υποστήριξη» που χρειάζεσαι! Στο άρθρο αυτό, θα εξερευνήσουμε πώς η καρνιτίνη μπορεί να συμβάλλει σε σημαντικούς τομείς της υγείας μας, προσφέροντας λύσεις για την απώλεια βάρους και την υποστήριξη της γονιμότητας.

Ποια είναι η πραγματική αξία της καρνιτίνης και πώς μπορεί να συμβάλλει στην καθημερινότητά μας;

Η καρνιτίνη είναι μία από τις πιο διαδεδομένες και ερευνημένες ουσίες στον κόσμο των συμπληρωμάτων διατροφής, με πολλούς να την συνδέουν με την αύξηση της ενέργειας και την ενίσχυση της φυσικής απόδοσης. Αν και είναι γνωστή κυρίως για τον ρόλο της ως λιποδιαλύτης, χρησιμοποιείται επίσης σε αθλητές, άτομα με χαμηλά επίπεδα ενέργειας, αλλά και σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις.

Η καρνιτίνη παράγεται ενδογενώς από δύο βασικά αμινοξέα, τη μεθειονίνη και τη λυσίνη, όταν δεν προσλαμβάνεται από τη διατροφή, και εκκρίνεται κυρίως στο ήπαρ και στα νεφρά. Η καρνιτίνη παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη μεταφορά των λιπαρών οξέων στα μιτοχόνδρια, τα «εργοστάσια» παραγωγής ενέργειας του σώματος. Επιπλέον, συμβάλλει στην λειτουργία του εγκεφάλου, της καρδιάς, στη κινητικότητα του σπέρματος ενώ, μεγάλες ποσότητές της βρίσκονται στους μυς (σκελετικούς και καρδιακούς), οι οποίοι δεν μπορούν να την συνθέσουν και εξαρτώνται από την πρόσληψή της μέσω του αίματος. Με αυτόν τον τρόπο, η καρνιτίνη αποτελεί μια ουσία κλειδί για τη διατήρηση της υγείας και της φυσικής μας απόδοσης.

Καρνιτίνη και διατροφικές πηγές

Από τον πίνακα παρατηρούμε ότι η καρνιτίνη υπάρχει σε μεγαλύτερες ποσότητες στα ζωικά προϊόντα, ενώ στα φυτικά τρόφιμα συναντάμε μόνο μικρές ποσότητες. Επομένως, άτομα που ακολουθούν vegan διατροφή ενδέχεται να μην καλύπτουν επαρκώς τις ανάγκες τους σε καρνιτίνη.

Πίνακας 1: Πηγές Καρνιτίνης:

Τρόφιμο	Ποσότητα (mg ανά 100 γρ)
Μπριζόλα μαγειρεμένη	49.4 – 143.5
Κιμάς μαγειρεμένος	76.5 – 87.1
Γάλα πλήρες	3.2
Μπακαλιάρος μαγειρεμένος	3.5 – 5.9
Στήθος κοτόπουλου μαγειρεμένο	2.4 – 4.7
Παγωτό	2.4
Τυρί τσένταρ	3.6
Ψωμί ολικής άλεσης	0.33
Σπαράγγια μαγειρεμένα	0.08

Καρνιτίνη και μορφές

Πολλοί γνωριζουμε την Καρνιτίνη ως L-καρνιτίνη και ο λόγος είναι επειδή η L-καρνιτίνη (Λεβοκαρνιτίνη) είναι η βιολογικά ενεργή μορφή της καρνιτίνης που χρησιμοποιεί το ανθρώπινο σώμα. Ωστόσο, βρίσκουμε την καρνιτίνη σε διάφορες μορφές:

Ακέτυλο-L-καρνιτίνη (ALC): Ξεχωρίζει για την ικανότητά της να υποστηρίζει τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη γνωστική υγεία, γι’ αυτό θεωρείται ιδανική για νοητική ενίσχυση.
L-τρυγική L-καρνιτίνη (LCLT): Είναι συχνά η προτιμώμενη μορφή για όσους επιδιώκουν καλύτερη φυσική απόδοση, καθώς ενισχύει την ενέργεια και την αντοχή κατά την άσκηση.
Προπιονυλο-L-καρνιτίνη (PLC): Ενδείκνυται για καρδιαγγειακή υποστήριξη, καθώς μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος, ειδικά σε περιπτώσεις υψηλής αρτηριακής πίεσης ή καρδιαγγειακών δυσλειτουργιών.

Χρειάζεται να πάρω καρνιτίνη;

Η λήψη καρνιτίνης δεν είναι απαραίτητη για όλους, καθώς το σώμα μας μπορεί να την παράγει φυσιολογικά και επίσης μπορούμε να τη λάβουμε μέσω της διατροφής, κυρίως από ζωικές τροφές. Ωστόσο, σε περιπτώσεις αυξημένων αναγκών – όπως έντονη σωματική άσκηση, κόπωση, ηλικιακές αλλαγές ή συγκεκριμένες παθολογικές καταστάσεις – η συμπληρωματική χορήγηση καρνιτίνης ενδέχεται να παρέχει σημαντικά οφέλη.

Καρνιτίνη και γονιμότητα: Πώς μπορεί να γίνει σύμμαχός σου;

Η L-καρνιτίνη έχει δείξει θετική επίδραση αναφορικά της γονιμότητας, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, χάρη στις αντιοξειδωτικές ιδιότητες της, καθώς και στη συμβολή της στην παραγωγή ενέργειας. Στους άνδρες, η καρνιτίνη βελτιώνει την ποιότητα του σπέρματος, αυξάνοντας την κινητικότητα, τη συγκέντρωση και τη μορφολογία του, ενώ ταυτόχρονα μειώνει το οξειδωτικό στρες.
Στις γυναίκες, ιδιαίτερα σε εκείνες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η L-καρνιτίνη μπορεί να ενισχύσει την ωορρηξία, την ορμονική ισορροπία και τη μεταβολική υγεία. Επιπλέον, υποστηρίζει την ποιότητα των ωαρίων, βελτιώνοντας ενδεχομένως τα αποτελέσματα σε τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση. Παρά τα υποσχόμενα ευρήματα, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να επιβεβαιωθούν οι βέλτιστες δοσολογίες και τα μακροπρόθεσμα οφέλη της.

Καρνιτίνη και αδυνάτισμα: Πώς μπορεί να υποστηρίξει την προσπάθειά μας;

Η καρνιτίνη γνωστή ως λιποδιαλύτης, βοηθά στη μεταφορά των λιπαρών οξέων στα μιτοχόνδρια, όπου συμμετέχει στην οξείδωση των λιπαρών οξέων. Γι' αυτόν τον λόγο, πολλοί ερευνητές προτείνουν τη χρήση της, για την ενίσχυση της διαδικασίας απώλειας βάρους σε συνδυασμό με μια εξατομικευμένη υποθερμιδική διατροφή και σωματική άσκηση.

Θεωρία στη πράξη

Σε μια τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη που περιλάμβανε 258 ενήλικες ηλικίας 47-59 ετών με αρρύθμιστο Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2, οι συμμετέχοντες που πήραν 2 γρ. L-καρνιτίνης μαζί με το συνταγογραφούμενο φάρμακο ορλιστάτη (360 mg/ημέρα) για 1 χρόνο έχασαν περισσότερο βάρος (11,3 kg) σε σχέση με εκείνους που πήραν μόνο ορλιστάτη (9,5 kg).
Μια ανασκόπηση του 2020 που περιλάμβανε 37 μελέτες διαπίστωσε ότι η συμπλήρωση με L-καρνιτίνη οδήγησε σε σημαντική μείωση του σωματικού βάρους, του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και της λιπώδους μάζας. Παρόλα αυτά, δεν παρατηρήθηκε καμία επίδραση στο κοιλιακό λίπος, υποδεικνύοντας ότι η καρνιτίνη βοηθά στην απώλεια βάρους γενικά, αλλά δεν επηρεάζει συγκεκριμένα την περιοχή της κοιλιάς.

Καρνιτίνη & Δοσολογία

Η συνήθης δοσολογία είναι από 500-2000mg/ημέρα σε διαιρεμένες δόσεις, ανάλογα τον σκοπό. Παρόλο που θεωρείται γενικά ασφαλής, η χρήση συμπληρωμάτων πρέπει να γίνεται υπό ιατρική καθοδήγηση, ώστε να διασφαλιστεί η σωστή δοσολογία για κάθε άτομο. Η καρνιτίνη διατίθεται σε διάφορες μορφές, όπως πόσιμη μορφή, αλλά και σε ταμπλέτες ή κάψουλες, ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του καθενός.

Καρνιτίνη, Παρενέργειες & Προφυλάξεις

Η λήψη L-καρνιτίνης θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους, όταν λαμβάνεται σε δόσεις έως 2g ημερησίως. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες όπως στομαχικές διαταραχές ή ναυτία.

Η χρήση της θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και μόνο με ιατρική καθοδήγηση σε άτομα με επιληψία, υποθυρεοειδισμό ή προβλήματα στα νεφρά και σε συγχορήγηση με φαρμακευτική αγωγή. Επίσης, δεν συστήνεται κατά την εγκυμοσύνη ή τον θηλασμό χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με ιατρό.

The Bottom Line

Η καρνιτίνη δεν είναι πανάκεια, όμως όταν συνδυάζεται με ισορροπημένη διατροφή και φροντίδα του σώματος, μπορεί να γίνει ένας πολύτιμος σύμμαχος τόσο στην απώλεια βάρους όσο και στην ενίσχυση της γονιμότητας — συμβάλλοντας συνολικά σε ένα ταξίδι ευεξίας και ισορροπημένου τρόπου ζωής.

Επιστημονικές Αναφορές

Alhasaniah A. H. (2023). l-carnitine: Nutrition, pathology, and health benefits. Saudi journal of biological sciences, 30(2), 103555.

Ismail, A. M., Abdelghafar, H. M., & Mahmoud, S. A. (2014). L-carnitine supplementation improves clomiphene citrate responsiveness in women with polycystic ovary syndrome: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 180, 148–152.

Mateus, F. G., Moreira, S., Martins, A. D., Oliveira, P. F., Alves, M. G., & Pereira, M. L. (2023). L-Carnitine and Male Fertility: Is Supplementation Beneficial?. Journal of clinical medicine, 12(18), 5796.

National Institutes of Health, Office of Dietary Supplements. (2022, March 29). Carnitine - Health Professional Fact Sheet. U.S. Department of Health and Human Services.

Pennisi, M., Lanza, G., Cantone, M., D'Amico, E., Fisicaro, F., Puglisi, V., Vinciguerra, L., Bella, R., Vicari, E., & Malaguarnera, G. (2020). Acetyl-L-Carnitine in Dementia and Other Cognitive Disorders: A Critical Update. Nutrients, 12(5), 1389.

Santo, S. S., Sergio, N., Luigi, D. P., Giuseppe, M., Margherita, F., Gea, O. C., Roberto, F., Gabriella, C., Giuseppe, P., & Massimiliano, A. (2006). Effect of PLC on functional parameters and oxidative profile in type 2 diabetes-associated PAD. Diabetes research and clinical practice, 72(3), 231–237.

Sawicka, A. K., Renzi, G., & Olek, R. A. (2020). The bright and the dark sides of L-carnitine supplementation: a systematic review. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 17(1), 49.

Talenezhad, N., Mohammadi, M., Ramezani-Jolfaie, N., Mozaffari-Khosravi, H., & Salehi-Abargouei, A. (2020). Effects of l-carnitine supplementation on weight loss and body composition: A systematic review and meta-analysis of 37 randomized controlled clinical trials with dose-response analysis. Clinical nutrition ESPEN, 37, 9–23.